مدتی است که یکی از منابع اصلی کنکور دکتری رشته مدیریت فناوری اطلاعات کتاب «سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت» نوشته «کنت لاودن» و «جین لاودن» می‌باشد. این کتاب منبع درسی کلاس MIS در دوره کارشناسی ارشدم نیز بود.

کتابی که اخیرا مطالعه کردم ویراست یازدهم کتاب Management Information System ترجمه‌ی «سید اکبر مصطفوی» و «سید مجتبی حسینی» بود که توسط انتشارات فدک ایساتیس در سال 1392 منتشر شده است. درخصوص کتاب حاضر نکاتی به شرح ذیل قابل ذکر می‌باشد.

1- حوزه فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی بسیار گسترده و تخصصی می‌باشد. حالا کنار این مباحث تخصصی، سرفصل‌های مدیریتی را نیز اضافه کنید. به همین دلیل است که کتاب تبدیل به ملقمه‌ای می‌شود از مباحث متنوع و گسترده با عمق بسیار کم. همین امر، دلیل سختی نگارش چنین کتابهایی است که تلاش می‌شود حوزه‌های متنوع سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت را به صورت چکیده و مختصر پوشش دهند. باز هم به ویژگی‌های فوق، سرعت رشد و تغییر در این میدان را نیز اضافه کنید. (تا زمان نگارش این متن، ویرایش شانزدهم کتاب منتشر شده و بروزرسانی‌های زیادی را در این زمینه شاهد بوده‌ایم) از این منظر نویسندگان کتاب کار بسیار بزرگی را انجام داده و خواهند داد. با اینحال کتاب علیرغم حجیم‌بودن، توضیحات کوتاه و ابتری از سرفصلهای مختلف را ارائه می‌دهد. درواقع صرفا سرنخ‌هایی را به مخاطب نشان می‌دهد تا درصورت علاقه‌مندی به مطالعات عمیق‌تری در آن حوزه بپردازد.

2- نویسندگان سعی کرده‌اند با نقل مثالها و تمرین‌های خوبی برای مخاطبان به درک مطالب کمک بیشتری کنند. این مثالها هم در ویرایش‌های مختلف تغییر کرده است. همچنین مطالب کمک‌آموزشی که اضافه بر کتاب در اینترنت وجود دارد و توسط انتشارات تولید شده است، می‌تواند در یادگیری هر چه بیشتر مفاهیم موثر باشد.

3- ترجمه روان و خوبی انجام شده است. کیفیت چاپ کتاب مناسب و دارای صفحه‌بندی حرفه‌ای می‌باشد. درخصوص واژه‌های تخصصی در مواقعی مترجم مجبور به استفاده از واژه‌های نامأنوس شده است که در ترجمه کتابهای تخصصی زیاد پیش می‌آید. در انتهای کتاب واژه‌نامه انگلیسی و مترادفهای فارسی آورده شده است ولی با توجه به اهمیت کلمات انگلیسی واژه‌های تخصصی، بسیار بهتر بود اگر مترجمین کلمات اصلی را در زیرنویس همان صفحات منتشر می‌کردند و خواننده مجبور نمی‌شد به صفحات انتهایی یا اینترنت مراجعه کند.

«مطالعات انجام شده در مورد بازسازی کسب و کار، حاکی از آن است که شرکت‌ها تمایل دارند تا زمانی که توسط عوامل خارجی در معرض تهدید قرار نگرفته‌اند، از عملکرد ضعیف چشم‌پوشی کنند و به جای سرزنش مدیریت میانی یا ارشد به دلیل هدایت ضعیف کسب و کار، به طور خودکار عملکرد ضعیف عوامل خارجی را که خارج از کنترل آنهاست، مانند شرایط اقتصادی (اقتصاد)، رقابت خارجی و افزایش قیمت‌ها، مورد سرزنش قرار دهند. John, Lang, Netter, et all., 1992» (کتاب سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت، تالیف کنت سی. لاودن و جین.پی لاودن، ترجمه مجتبی حسینی، اکبر مصطفوی، انتشارات فدک ایساتیس)

به نظر می‌رسد تمایل به فرافکنی و انداختن تقصیر به گردن عوامل خارج از کنترل، علاوه بر کسب‌وکارها به طور کلی در هر سازمانی صادق باشد. این سازمان را می‌توان حتی زندگی شخصی نیز در نظر گرفت. بسیاری از ما، عدم موفقیت در اهدافمان را به دلایل محیطی ربط می‌دهیم.

قطعا عوامل محیطی تاثیر بسزایی در پیشبرد اهداف دارند اما اینجا بحث از تمایل به فرافکنی است. فردی که به خودش باور دارد، تلاش زیادی می‌کند تا با روشهای گوناگون بر مشکلاتی که بر سر راهش قرار می‌گیرند غلبه کند اما فردی که تمایل دارد عملکرد ضعیف خود را به گردن عوامل خارجی بیندازد، قطعا سعی کمتری می‌کند. چیزی که «دنیل کانمن» در کتاب «تفکر سریع و کند» به عملکرد «سیستم یک ذهن» ربط می‌دهد که سریعا برای هر اتفاقی با صرف کمترین انرژی، ساده‌ترین داستان و توجیه را تولید می‌کند و به مغز می‌قبولاند. شاید یکی از مهمترین رازهای موفقیت یا عدم موفقیت واحدهای فردی، خانوادگی، اجتماعی، سازمانی و … همین «خطای شناختی» باشد.

«نیکوییِ وی پرده‌ی نیکویی وی است و پدید آمدنِ وی سببِ ناپدیدیِ وی است و آشکارا شدنِ وی سببِ پنهان شدنِ وی است. چنان که آفتاب اگرچند اندکی پنهان شد، بسیار آشکارا شد و چون سخت پیدا شد، اندر پرده شد. پس روشنیِ وی پرده‌ی روشنیِ وی است.» (قصه‌ی زنده‌ی بیدار، ابن سینا، کتاب قصه‌های شیخ اشراق شهاب الدین یحیای سهروردی، ویرایش جعفر مدرس صادقی، نشر مرکز)

قدر سلامتی را وقتی می‌دانیم که بیمار می‌شویم، قدر پدر و مادر را وقتی خوب می‌فهمیم که از دستشان می‌دهیم، تاثیر وجود بعضی از دوستان، همکاران و متخصصان را هنگامی متوجه می‌شویم که به هر دلیلی ما را ترک کرده‌اند … چه بسیارند افراد و چیزهایی که آنقدر بی‌منت خدمت می‌کنند که فقط وقتی پنهان می‌شوند، آشکار می‌شوند و روشنی‌شان، پرده‌ی روشنی‌شان است.